Күннің тарихы... Ақпан төңкерісі
1917 жылғы Ақпан төңкерісі Ресей империясында монархияны құлатып, буржуазиялық-демократиялық республика орнатқан маңызды саяси оқиға болды.
Төңкерістің себептері:
- Әлеуметтік теңсіздік: Ресей қоғамында байлар мен кедейлер арасындағы алшақтық өте үлкен болды, бұл халықтың наразылығын тудырды.
- Бірінші дүниежүзілік соғыс: Соғыс Ресей экономикасына ауыртпалық түсіріп, халықтың тұрмыс жағдайын нашарлатты.
- Саяси реформалардың болмауы: Патша үкіметі қажетті саяси реформаларды жүргізбеді, бұл халықтың үкіметке деген сенімін төмендетті.
Төңкерістің барысы:
- Жұмысшылардың ереуілдері: Петроградта жұмысшылардың жаппай ереуілдері басталып, олар азық-түлік тапшылығына және соғысқа қарсы шықты.
- Солдаттардың қолдауы: Ереуілшілерге солдаттар қосылып, патша үкіметінің күштері әлсіреді.
- Патшаның тақтан бас тартуы: Николай II тақтан бас тартып, монархия жойылды.
Төңкерістің нәтижелері:
- Уақытша үкіметтің құрылуы: Мемлекеттік Думаның шешімімен Уақытша үкімет құрылып, елді басқаруды қолға алды.
- Қосөкіметтің пайда болуы: Уақытша үкіметпен қатар жұмысшы және солдат депутаттарының кеңестері құрылып, қосөкіметтік жағдай қалыптасты.
- Саяси бостандықтар: Сөз, баспасөз және жиналыс бостандықтары жарияланып, саяси партиялар мен ұйымдардың қызметіне рұқсат етілді.
Ақпан төңкерісінің Қазақстанға әсері:
- Ұлттық қозғалыстардың жандануына ықпал етті: Қазақ зиялылары ұлттық автономия құру және өзін-өзі басқару мәселелерін көтере бастады.
- Қосөкіметтің орнауы: Қазақстанда да Уақытша үкіметтің жергілікті органдары мен жұмысшы, солдат депутаттарының кеңестері қатар жұмыс істеді.
- Әлеуметтік-саяси белсенділіктің артуы: Халық арасында саяси белсенділік өсіп, түрлі ұйымдар мен партиялар құрылды.